ถ้าพูดถึงนักลงทุนในตำนานสักคนหนึ่ง คงไม่มีใครปฏิเสธได้ว่า คุณ Howard Marks ก็เป็นอีกหนึ่งนักลงทุน ที่มีอิทธิพลมากที่สุดในโลก

เพราะนอกจากเขาจะเป็น ผู้จัดการกองทุนของ Oaktree Capital Management ที่ประสบความสำเร็จแล้ว

งานเขียนของเขาตลอด 35 ปี ที่เขียนให้กับลูกค้าที่ลงทุนกับเขา เรียกว่า Memos ก็เป็นอีกแหล่งความรู้ที่ทรงคุณค่าในด้านการลงทุนเป็นอย่างมาก

จนถึงขนาดที่คุณปู่ Warren Buffett เสาหลักแห่งโลกการลงทุน ยังยอมรับว่าเขาอ่านทุกฉบับเลย

หากสงสัยว่า หลักคิดการลงทุนที่คุณ Howard Marks ได้ถ่ายทอดมายาวนานตลอด 35 ปี มีบทเรียนอะไรที่เราน่าจะเอาไปใช้ได้บ้าง ?

MONEY LAB จะย่อยเรื่องการเงิน การลงทุน ให้เข้าใจง่าย ๆ

สำหรับไอเดียการลงทุนทรงคุณค่า จาก Memos ของคุณ Howard Marks จะขอยกมา 10 ข้อ ดังต่อไปนี้

1. ราคาคือสิ่งที่คุณจ่าย แต่มูลค่าคือสิ่งที่คุณได้รับ

การจะประสบความสำเร็จในการลงทุนได้นั้น เราจะต้องเข้าใจถึง ราคาและมูลค่าที่แท้จริงของสินทรัพย์ ที่เราจะลงทุนด้วย

ต่อให้เป็นสินทรัพย์ที่ดีมากแค่ไหน หากเราซื้อมาในราคาที่แพงเกินมูลค่าไปมาก โอกาสที่เราจะทำกำไรได้ ก็จะมีน้อย

และต่อให้เป็นสินทรัพย์ที่ ไม่ได้มีคุณภาพดีสักเท่าไร แต่ถ้าเราซื้อมาในราคาที่ถูกเกินไป เราก็ยังอาจจะทำกำไรได้ไม่น้อย

สำหรับคุณ Howard Marks จึงมองว่า การลงทุนในสินทรัพย์ที่ราคาต่ำกว่ามูลค่าที่แท้จริง คือสิ่งที่รับประกันความสำเร็จในการลงทุน ได้อย่างแท้จริง

2. คิดสองชั้นสำคัญเสมอ

การจะทำผลตอบแทนจากการลงทุน ได้เหนือชั้นกว่านักลงทุนทั่วไป เราจะต้องมีความได้เปรียบในเรื่องของความเฉียบคมทางความคิด

การมีข้อมูลดี ๆ อาจจะเป็นสิ่งที่สำคัญ แต่จุดตัดของความสำเร็จ ที่จะทำให้นักลงทุนสักคน เหนือกว่าคนส่วนใหญ่ได้ ก็คือ การมีมุมมองในการวิเคราะห์ ที่แหลมคมกว่า

ซึ่งการจะทำแบบนั้นได้ เราจะต้องฝึกคิด ฝึกตั้งคำถาม และมองเจาะไปในแต่ละเรื่อง ให้ลึกซึ้งถึงแก่น ให้ได้เสมอ

3. ปัจจัยมหภาคเป็นเรื่องที่คาดการณ์ยากเกินไป

ในตลอดช่วงชีวิตการลงทุนหลาย 10 ปี ของคุณ Howard Marks เขาเคยคาดการณ์แนวโน้มเศรษฐกิจมหภาค ได้ถูกต้อง แค่เพียงไม่กี่ครั้งเท่านั้น

จนถึงกับทำให้เขาต้องยอมรับความจริงว่า การคาดการณ์เศรษฐกิจเป็นเรื่องที่ยากเกินไป และยอมรับว่า มีหลายสิ่งหลายอย่างในเรื่องนี้ ที่เขาไม่รู้

เขาจึงมีคำแนะนำให้กับนักลงทุนว่า แทนที่เราจะไปเสียเวลาคาดการณ์อนาคตที่ไม่แน่นอน ซึ่งเป็นสิ่งที่เราไม่สามารถรู้ได้

แต่เราควรเน้นไปที่ สิ่งที่เราสามารถรู้ได้ และเลือกลงทุนเฉพาะในเรื่องที่เรามีความได้เปรียบจริง ๆ ก็พอแล้ว

4. หลีกเลี่ยงการขาดทุนครั้งใหญ่

หลักการพื้นฐานที่ดีที่สุด สำหรับการสร้างผลตอบแทนในระยะยาวให้เหนือกว่าคนทั่วไป ก็คือการพยายามหลีกเลี่ยงหายนะ ที่จะเกิดขึ้นกับพอร์ตการลงทุนของเราให้ได้

ถ้าเราพยายามจำกัดความเสี่ยง ด้วยการหลีกเลี่ยงหุ้นของบริษัทผู้แพ้ ให้เข้ามาอยู่ในพอร์ตให้น้อยที่สุด ในขณะที่พอร์ตของเราเต็มไปด้วยหุ้นของเหล่าบริษัทผู้ชนะ

ในท้ายที่สุดแล้ว เดี๋ยวเหล่าหุ้นผู้ชนะก็จะดูแลตัวเอง และจะช่วยทำให้พอร์ตของเรา เติบโตจนสร้างผลตอบแทนได้สูงกว่าค่าเฉลี่ยจนได้

5. วัฏจักรเป็นเรื่องที่หลีกเลี่ยงไม่ได้

คุณ Howard Marks เชื่อว่า วัฏจักรที่เกิดขึ้นในตลาดหุ้น เป็นสิ่งที่เราไม่สามารถหลีกเลี่ยงได้

ตลาดมักจะเหวี่ยงไปใน 2 ทิศทางเสมอ ระหว่าง ช่วงที่ตลาดครึกครื้นกันมาก เพราะตลาดหุ้นพากันทำจุดสูงสุด หรือที่เรียกว่า “ช่วง Euphoria”

และช่วงเวลาที่ ราคาหุ้นพากันดิ่งลงเหว จนดูจะหมดสิ้นซึ่งความหวัง หรือที่เรียกว่า “ช่วง Depression”

ซึ่งโอกาสในการลงทุนที่ดี มักจะอยู่ในช่วงสุดขั้วของแต่ละวงจรเหล่านี้ด้วย

อย่างในช่วง Depression จะมีหุ้นดี ๆ ราคาถูกอยู่เกลื่อนตลาด ให้เราจับจอง

ส่วนในช่วง Euphoria ก็มีโอกาสให้เราขายหุ้นทำกำไรได้มหาศาล หรืออาจจะใช้วิธีชอร์ตด้วยเพื่อทำกำไรก็ได้

ดังนั้น การศึกษาเรื่องวัฏจักรในการลงทุน จนเข้าใจเป็นอย่างดี จะมีประโยชน์กับเรามาก

6. อย่าทำตามคนส่วนใหญ่ ถ้าอยากได้ผลลัพธ์ที่ดีกว่า

หากเราทำตามนักลงทุนส่วนใหญ่ เราก็มักจะได้ผลตอบแทนในระดับธรรมดา ๆ ไม่ต่างกัน

เพราะเมื่อคนส่วนใหญ่แห่กันไปซื้อหุ้นตัวเดียวกัน จนราคาหุ้นแพงเกินไป โอกาสที่เราจะทำกำไรได้มาก ๆ ก็จะเหลือน้อยลง

ในทางกลับกัน หากเราเป็นนักลงทุนแบบสวนกระแสที่แท้จริง ด้วยการเลือกซื้อหุ้นที่นักลงทุนส่วนใหญ่ไม่สนใจ แต่มีมูลค่าที่แท้จริง สูงกว่าราคาในตลาดอยู่มาก

แบบนี้ เราก็มีโอกาสที่จะได้กำไรสูงกว่า การแห่ไปลงทุนตามผู้คนส่วนใหญ่

7. ระวังการใช้ Leverage

การใช้ Leverage หรือการกู้เงินเพื่อมาลงทุน หากเราคาดการณ์ได้ถูกต้อง ก็จะยิ่งเพิ่มพลังผลตอบแทนให้กับเรา ได้อย่างมหาศาล

ซึ่งการใช้ Leverage ก็ไม่ได้มีแต่ข้อดีเพียงอย่างเดียว แต่กลับซ่อนภัยอันตราย ที่อาจจะทำให้เรา ถึงขั้นหมดเนื้อหมดตัวได้เลย ถ้าเราใช้แบบไม่ระวัง

คุณ Howard Marks จึงเตือนเสมอว่า

“ความผันผวน + Leverage = ระเบิด”

เพราะเมื่อเราใช้การ Leverage เพื่อเพิ่มผลตอบแทน ในขณะเดียวกัน เราก็กำลังเพิ่มความเสี่ยงไปด้วย

หากวันใด เราเกิดโชคร้ายขึ้นมา ตลาดมีความผันผวน จนมูลค่าสินทรัพย์ที่เราใช้ค้ำประกันเงินกู้ เกิดตกลงมามากเกินไป

เราก็มีโอกาสจะเจอกับการโดนเรียก Margin Call หรือถึงขั้นโดน Forced Sell จนหมดตัวเลยก็ได้

8. มีส่วนเผื่อเพื่อความปลอดภัยเสมอ

อย่างที่รู้กันว่า การจะลงทุนให้ประสบความสำเร็จ มีผลตอบแทนที่เหนือค่าเฉลี่ย ให้ได้อย่างยั่งยืน เราก็ควรจะลงทุนในสินทรัพย์ ที่ราคาต่ำกว่ามูลค่าที่แท้จริงเท่านั้น

แต่การประเมินมูลค่าที่แท้จริงออกมาได้อย่างแม่นยำนั้น เป็นเรื่องที่ยากมาก เพราะส่วนใหญ่จะขึ้นอยู่กับสมมติฐานที่แต่ละคนตั้งไว้

นั่นจึงทำให้การกำหนดส่วนเผื่อเพื่อความปลอดภัย หรือ Margin of Safety ไว้เสมอก่อนจะลงทุน จึงเป็นสิ่งที่เราควรต้องทำ

ทั้งนี้ ก็เพื่อเป็นหลักประกันว่า ในการลงทุนใด ๆ ของเราก็ตาม เราจะต้องลงทุนแต่ในเฉพาะสินทรัพย์ ที่มีราคาต่ำกว่ามูลค่า ตามที่เรากำหนดไว้ เช่น อาจจะสัก 30% ขึ้นไปก็ได้

9. ผลลัพธ์ที่ยิ่งใหญ่ มาจากความสม่ำเสมอแสนน่าเบื่อ

การจะเป็นนักลงทุนที่ถือว่าประสบความสำเร็จ เป็นหัวแถวในโลกการลงทุนได้จริง ๆ เราควรจะต้องตระหนักไว้เสมอว่า

เราจะต้องทำผลตอบแทนแบบทบต้น ให้ดีกว่าค่าเฉลี่ย อย่างสม่ำเสมอในระยะยาว

ไม่ใช่การได้ผลตอบแทนหลายร้อยเปอร์เซ็นต์ ก่อนที่จะขาดทุนหนักหลายปีติดต่อกัน จนสุดท้ายแล้วไม่เหลืออะไร

เพราะคุณ Howard Marks เชื่อว่า กระบวนการลงทุนที่มีเหตุผล จะไม่แสดงผลลัพธ์ที่ดีในระยะสั้น แต่จะเห็นผลได้ ในระยะยาวเท่านั้น

10. ความอดทนเป็นสิ่งที่สำคัญมาก

และสุดท้ายก็คือ การควบคุมตนเอง ให้มีความอดทน เพื่อฟันฝ่าอุปสรรคต่าง ๆ ที่มักจะมาพร้อมกับวัฏจักรของตลาด ที่เราไม่สามารถคาดการณ์ได้เลย

นักลงทุนที่จะประสบความสำเร็จ จึงควรมีความอดทนมากกว่าคนส่วนใหญ่ และมีความกล้าหาญ พร้อมที่จะฉกฉวยโอกาส เมื่อมันมาถึง

นอกจากนี้เอง ความอดทนยังรวมไปถึง การกล้าถือเงินสดในปริมาณที่มาก ในตอนที่ตลาดกำลังร้อนแรง และคนส่วนใหญ่กำลังแห่ไปซื้อหุ้นตาม ๆ กัน

หากเรามีความอดทนมากพอ และมองให้ยาวกว่าคนส่วนใหญ่ เมื่อวันที่โอกาสมาถึง ตลาดเกิดการปรับฐาน จนราคาหุ้นในตลาดพากันดิ่งเหว

ในตอนที่คนส่วนใหญ่ กำลังร้องโอดโอย ตอนนั้นจะเป็นโอกาสให้เราได้ซื้อหุ้นดี ๆ ในราคาถูก ที่คนส่วนใหญ่กลับไม่ต้องการ

เรื่องของความอดทนเอง ก็เป็นอีกหนึ่งบทเรียนสำคัญ ที่สะท้อนประโยคอมตะของคุณ Howard Marks อยู่เหมือนกัน ที่ว่า

“คุณไม่สามารถทำนายอนาคตได้หรอก แต่คุณสามารถเตรียมตัวรับมือได้”

อ่านมาถึงตรงนี้ ก็เชื่อว่า 10 บทเรียนอันทรงคุณค่า ตลอด 35 ปี จากปลายปากกาของนักลงทุนในตำนานอย่างคุณ Howard Marks คงจะมีประโยชน์ต่อพวกเราอยู่บ้าง

จริง ๆ แล้ว ก็ยังมีแก่นความคิดดี ๆ อีกมากมาย ที่ยังไม่ได้พูดถึง หากใครสนใจอยากอ่านเพิ่มเติมอีก ก็สามารถหาอ่านได้ตามลิงก์ที่อยู่ในช่องคอมเมนต์เลย

เพราะตอนนี้ ทางเว็บไซต์ของ Oaktree Capital Management ได้รวบรวม Memos ทุกฉบับไว้เป็นไฟล์เดียว แล้วแจกให้ทุกคนได้อ่านฟรีกันแล้ว

โดยในไฟล์รวมงานเขียนนี้ มีความยาวถึง 1,610 หน้า ให้เราได้อ่าน และซึมซาบคมความคิด ของคุณ Howard Marks กันอย่างจุใจ..

ลิงก์รวม Memos ของคุณ Howard Marks