กรณีศึกษา โจรสลัดโซมาเลีย เปิดตลาดหุ้น เพื่อระดมทุน ไปปล้นเรือ - BillionMoney
โซมาเลีย เป็นประเทศที่ประสบกับความขัดแย้ง รวมไปถึงสงครามกลางเมืองมาอย่างยาวนาน จนทำให้โซมาเลีย ติดอันดับ 1 ใน 5 ประเทศที่ยากจนที่สุดในโลก มาเกือบ 50 ปีแล้ว

แต่ท่ามกลางความยากจน และความขัดแย้ง ที่แผ่ขยายไปทั่วทุกหัวระแหงของดินแดนโซมาเลีย ผู้คนในเมืองชาวประมงเล็ก ๆ อย่าง Harardhere หลายคน กลับมีรถขับ พร้อมกับมีเงินใช้กันมือเติบอีกด้วย

ซึ่งถ้าหากถามว่า พวกเขาไปเอาเงินมากมายเหล่านี้ มาจากไหน พวกเขาก็จะตอบว่า มาจากการลงทุนใน
“ตลาดหุ้นโจรสลัด”

แล้ว ตลาดหุ้นโจรสลัด ของโซมาเลีย เป็นอย่างไร ถึงช่วยยกระดับฐานะของผู้คนได้แบบนี้ ?
BillionMoney จะย่อยให้เข้าใจ

ในช่วงปี 2005 ประเทศโซมาเลียอยู่ในสถานะรัฐล้มเหลว จากสงครามกลางเมือง จนทำให้ประชาชนต้องดิ้นรนเพื่อความอยู่รอด ซึ่งหนึ่งในอาชีพที่ชาวโซมาเลียหลายคนเลือกที่จะทำ ก็คือ การเป็นโจรสลัด

คุณ Afweyne เองก็เป็นหนึ่งในนั้น แต่หลังจากประกอบอาชีพโจรสลัดไปได้สักระยะหนึ่ง เขาก็ได้พบว่า การปล้นเรือ กำลังมีต้นทุนสูงขึ้นเรื่อย ๆ จากการที่เรือสินค้าต่าง ๆ มีการป้องกันแน่นหนามากขึ้น

จากรายงานของ World Bank ได้ประมาณการว่า ต้นทุนที่ใช้ในการจะเริ่มต้นเป็นโจรสลัดนั้น มากถึง ประมาณ 26 ล้านบาท

แน่นอนว่า การจะหาเงินจำนวนมากขนาดนั้น ในประเทศที่ยากจนติดอันดับต้น ๆ ของโลก ก็คงเป็นไปได้ยาก

ด้วยเหตุนี้เอง คุณ Afweyne จึงได้ตั้งตลาดหุ้นโจรสลัด ขึ้นมาที่เมือง Harardhere บ้านเกิดของเขา ในปี 2009 เพื่อระดมทุนจากชาวเมือง มาใช้สำหรับการปล้นเรือ

โดยหุ้นแต่ละตัวในตลาดแห่งนี้ ก็คือโจรสลัด ในเครือข่ายของคุณ Afweyne เอง รวมไปถึงกลุ่มโจรสลัดอื่น ๆ ที่สนใจเข้ามาระดมทุน

ซึ่งผลตอบแทนที่นักลงทุนจะได้ ก็คือ ส่วนแบ่งจากเงินค่าไถ่ ที่เหล่าโจรสลัดได้ หลังหักค่าใช้จ่ายแล้ว

ส่งผลให้ตลาดหุ้นโจรสลัดแห่งนี้ มีหุ้นให้นักลงทุนเลือกสรร มากกว่า 72 ตัว ในขณะที่ตลาดหุ้นโซมาเลีย ที่เปิดโดยรัฐบาล มีหุ้นให้เลือกเพียงแค่ 8 ตัวเท่านั้น

นอกจากนี้ ตลาดหุ้นโจรสลัด ยังเปิดตลอด 24 ชั่วโมงอีกด้วย เพื่อไม่ให้นักลงทุน พลาดโอกาสการลงทุน เวลาที่กลุ่มโจรสลัด พบเป้าหมายที่น่าสนใจในการปล้น

และการจะลงทุนในตลาดหุ้นแห่งนี้ ก็ไม่จำเป็นว่าจะต้องลงทุนด้วยเงินเสมอไปอีกด้วย เพราะชาวบ้านสามารถลงทุน กับกลุ่มโจรสลัดด้วยเสบียงอาหาร, น้ำมัน และอาวุธ แทนเงินได้เช่นกัน

เหมือนอย่างเช่น หญิงสาวคนหนึ่ง ที่ตัดสินใจนำเงินเก็บ กว่า 72,000 บาท ไปซื้อลูกจรวด ให้กับกลุ่มโจรสลัดกลุ่มหนึ่ง

ซึ่งหลังจากการปล้นสำเร็จ ก็ทำให้เธอได้รับเงินส่วนแบ่งมากถึง ประมาณ 2,700,000 บาท หรือคิดเป็นอัตราผลตอบแทนที่สูงถึง 3,650% เลยทีเดียว

แต่อย่างไรก็ตาม ดั่งคำพูดที่ว่า “ไม่มีสัจจะในหมู่โจร” ความเสี่ยงในตลาดนี้ ก็คือ การที่โจรสลัดบางกลุ่ม อาจจะไม่จ่ายเงินส่วนแบ่ง ให้กับนักลงทุนเลยก็ได้

ถึงอย่างนั้น ด้วยการเข้าถึงได้ง่าย แถมมีโอกาสได้ผลตอบแทนที่สูงขนาดนี้ ตลาดหุ้นโจรสลัดในเมือง Harardhere จึงเต็มไปด้วยนักลงทุน ที่อยากเข้ามาลงทุน ในตลาดหุ้นแห่งนี้

อย่างไรก็ตาม ตั้งแต่ช่วงปี 2011 เป็นต้นมา รัฐบาลโซมาเลีย ได้เริ่มกลับมามีเสถียรภาพอีกครั้ง พร้อมกับรัฐบาลของประเทศต่าง ๆ เพิ่มความเข้มงวด ในการคุ้มกันเรือสินค้า

การออกปฏิบัติการปล้นเรือ จึงทำได้ยากยิ่งขึ้น จนส่งผลให้ตลาดหุ้นโจรสลัดแห่งนี้ ซบเซาลงเรื่อย ๆ และอาจจะสลายตัวไปแล้ว ในปัจจุบัน

ตรงจุดนี้เองแสดงให้เห็นว่า ในการลงทุนธุรกิจอะไรก็ตาม เราก็ควรต้องคำนึงถึง ความเสี่ยงในเรื่องสภาพแวดล้อมในการทำธุรกิจที่อาจจะเปลี่ยนแปลงไป

เพราะหลาย ๆ ธุรกิจอาจจะทำกำไรได้ดีในช่วงเวลาหนึ่ง แต่เมื่อสภาพแวดล้อมเปลี่ยนแปลงไป ก็อาจทำให้ธุรกิจนั้น ทำกำไรได้ไม่ดีดังเดิม และส่งผลให้เราขาดทุนอย่างหนักได้ เช่นกัน..

References
-https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.PCAP.CD?end=1977&most_recent_value_desc=false&start=1960
-https://channel16.dryadglobal.com/the-insanely-lucrative-pirate-stock-exchange-in-somalia
-https://documents1.worldbank.org/curated/en/182671468307148284/pdf/76713-REPLACEMENT-pirates-of-somalia-pub-11-2-15.pdf
-https://www.georgetowninvest.com/blog/alternative-investments-iii-the-pirate-stock-exchange
-https://invstr.com/the-pirate-stock-exchange-in-somalia/
-https://en.wikipedia.org/wiki/Somali_Stock_Exchange
-https://eunavfor.eu/key-facts-and-figures