ตลอดปี 2024 ที่ผ่านมา ประเทศอิสราเอลต้องตกอยู่ภายใต้ความขัดแย้งกับกลุ่มฮามาสมาอย่างต่อเนื่อง

ซึ่งสร้างความเสียหายทางเศรษฐกิจและชีวิตของประชาชนทั้ง 2 ฝ่ายอย่างประเมินค่าไม่ได้

แต่เมื่อหันกลับไปดูดัชนีตลาดหุ้นอิสราเอล ในช่วงเวลาเดียวกันนั้นเอง กลับให้ผลตอบแทนดีที่สุดเป็นอันดับ 2 ของโลก โดยดัชนี MSCI Israel Index ให้ผลตอบแทนรวม 36.5%

เป็นรองแค่เพียงดัชนี MSCI Pakistan Investable Market ที่ให้ผลตอบแทน 76.7% เท่านั้น

แล้วทำไมอิสราเอลที่เผชิญกับความขัดแย้งกับกลุ่มฮามาส และสถานการณ์ตึงเครียดกับประเทศข้างเคียงอยู่ กลับมีตลาดหุ้นที่สร้างผลตอบแทนได้ดีที่สุดเป็นอันดับ 2 ของโลกในปี 2024 ?

MONEY LAB จะย่อยเรื่องการเงิน การลงทุนให้เข้าใจง่าย ๆ

ก่อนอื่น เราลองมาทำความรู้จักประเทศอิสราเอลอย่างคร่าว ๆ กัน

จริง ๆ แล้วประเทศอิสราเอล เพิ่งถูกก่อตั้งขึ้นมาได้เพียงแค่ 77 ปีที่แล้วนี้เอง

โดยในช่วงหลังสงครามโลกครั้งที่ 2 สิ้นสุดลง ชาวยิวได้มารวมตัวกันแล้วประกาศจัดตั้งประเทศเป็นของตัวเอง ในปี 1948 บนพื้นที่ที่สหประชาชาติแบ่งมาจากดินแดนปาเลสไตน์

เนื่องจากสมัยก่อนชาวยิวไม่มีแผ่นดินเป็นของตัวเองอยู่เป็นหลักเป็นแหล่ง ต้องกระจายตัวอยู่ตามประเทศต่าง ๆ ทั่วยุโรป และทวีปอเมริกา

ซึ่งดินแดนปาเลสไตน์ เป็นดินแดนที่ตั้งอยู่บนพื้นที่ตะวันออกกลาง ด้านตะวันตกติดกับทะเลเมดิเตอร์เรเนียน

เมื่อต้องแบ่งพื้นที่มาจากประเทศอื่น จึงทำให้อิสราเอลมีดินแดนที่เล็กมาก เพียง 22,000 ตารางกิโลเมตร หรือเทียบเท่ากับขนาดจังหวัดเชียงใหม่ของไทยเท่านั้นเอง

การต้องอาศัยอยู่บนพื้นที่ ที่เคยเป็นของคนอื่น ทำให้อิสราเอลมีปัญหาความขัดแย้ง และต้องทำสงครามกับประเทศเพื่อนบ้านเป็นระยะ ๆ

ด้วยข้อจำกัดของขนาดพื้นที่ที่เล็ก และปัญหาสงครามที่อาจเกิดขึ้นได้ตลอดเวลา ทำให้ชาวอิสราเอลมีหลักคิดในการทำธุรกิจแบบ “Think Global” มาตั้งแต่แรก

เพราะชาวอิสราเอลรู้ดีว่าต่อให้ปั้นธุรกิจให้ใหญ่ที่สุดในอิสราเอล ก็คงเหมือนการเป็นปลาใหญ่ในบ่อเล็ก แถมมีความเสี่ยงที่จะถูกรุกรานจากประเทศเพื่อนบ้านด้วย

ทำให้บริษัทที่จดทะเบียนอยู่ในตลาดหุ้นอิสราเอล เต็มไปด้วยบริษัทข้ามชาติขนาดใหญ่สัญชาติอิสราเอลที่มีสำนักงาน และฐานลูกค้าอยู่ทั่วโลก

พอเป็นแบบนี้ต่อให้ประเทศอิสราเอลจะโดนโจมตีอย่างหนักหน่วงแค่ไหน ก็ส่งผลกระทบกับบริษัทเหล่านี้น้อยมาก

อีกเหตุผลหนึ่งก็คือ บริษัทอิสราเอลหลายแห่ง เป็นบริษัทเทคโนโลยี ซึ่งสินค้าและบริการของบริษัทเหล่านี้กำลังเป็นที่ต้องการอย่างมาก

จากทั้งหมด 533 บริษัทที่อยู่ในตลาดหุ้นอิสราเอล มีถึง 190 บริษัทที่ถูกระบุไว้ว่าเป็นบริษัทที่อยู่ในอุตสาหกรรมเทคโนโลยีขั้นสูง คิดเป็น 35% ของบริษัทในตลาดหุ้นอิสราเอลเลยทีเดียว ซึ่งตัวอย่างของบริษัทเหล่านั้นก็เช่น

- CyberArk Software บริษัทมูลค่า 592,549 ล้านบาท เจ้าของซอฟต์แวร์ระบุตัวตนเพื่อความปลอดภัย ที่นิยมใช้กันในอุตสาหกรรมการเงิน บริษัทใหญ่สุดอันดับ 5 ในตลาดหุ้นอิสราเอล

- Elbit Systems บริษัทมูลค่า 454,434 ล้านบาท ผู้ผลิตเทคโนโลยีการทหาร ที่เก่งเรื่องการสร้างอากาศยานไร้คนขับ หรือโดรน บริษัทใหญ่สุดอันดับ 7 ในตลาดหุ้นอิสราเอล

- Monday.com บริษัทมูลค่า 403,914 ล้านบาท เจ้าของซอฟต์แวร์บริหารจัดการโครงการ บริษัทใหญ่สุดอันดับ 10 ในตลาดหุ้นอิสราเอล

เมื่อดูจากธุรกิจ และมูลค่าของบริษัทเหล่านี้แล้ว ก็พอจะบอกได้แล้วว่าอิสราเอลเก่งเรื่อง ซอฟต์แวร์, ระบบความปลอดภัยทางไซเบอร์ และเทคโนโลยีทางการทหาร

สิ่งเหล่านี้ไม่ใช่เรื่องบังเอิญ เพราะความปลอดภัยทางไซเบอร์ และเทคโนโลยีทางการทหาร เป็นสิ่งที่รัฐบาลอิสราเอลให้ความสำคัญเป็นอันดับต้น ๆ เพราะมีความเกี่ยวข้องกับความมั่นคงของประเทศ

จนถึงขั้นมีหน่วยงานทางทหารที่ดูแลเรื่องความปลอดภัยทางไซเบอร์โดยเฉพาะ นั่นคือหน่วย 8200 ซึ่งจะรับเฉพาะคนที่มีความสามารถในระดับหัวกะทิเท่านั้น และคนส่วนใหญ่ยังมีอายุน้อย

นอกจากนี้ยังมีหน่วย 81 ซึ่งเป็นหน่วยงานทหาร ที่มีหน้าที่สร้างเทคโนโลยีใหม่ ๆ ให้กับกองทัพ เช่น เทคโนโลยีความปลอดภัยทางไซเบอร์, อากาศยานไร้คนขับ หรือแม้แต่เทคโนโลยีอวกาศ

เมื่อคนเหล่านี้เลิกทำงานในกองทัพ ก็มักจะออกมาทำงานในบริษัทเอกชน หรือออกมาก่อตั้งบริษัทเป็นของตัวเอง

ยกตัวอย่างเช่น คุณ Abrahami เจ้าของบริษัท Wix.com แพลตฟอร์มสร้างเว็บไซต์ ที่ให้บริการผ่านระบบ Cloud

ก็เคยเป็นหนึ่งในทหารสังกัดหน่วย 8200 บริษัทของเขาตอนนี้มีมูลค่าประมาณ 450,000 ล้านบาท ใหญ่ที่สุดเป็นอันดับ 8 ของตลาดหุ้นอิสราเอล

และเขาก็ยังเคยให้ข้อมูลกับ Forbes อีกว่า มีเพื่อนร่วมหน่วยงานเดียวกันกับเขา มากกว่า 100 คน ออกไปก่อตั้งบริษัทสตาร์ตอัปของตัวเอง และประสบความสำเร็จขายกิจการได้เงินเป็นจำนวนมาก

ซึ่งสาเหตุที่หน่วย 8200 ของกองทัพอิสราเอล สร้างผู้ประกอบการสตาร์ตอัป ที่ประสบความสำเร็จได้มากมาย จนได้รับฉายาว่า “Startup Factory”

มาจากสภาพแวดล้อมการทำงานที่ให้อิสระในเรื่องความคิดเป็นอย่างมาก ขณะเดียวกันงานของหน่วย 8200 ก็เกี่ยวข้องกับชีวิต และความปลอดภัยของคนอิสราเอลทุกคน

จึงทำให้ทหารหน่วยนี้มีความคิดนอกกรอบ กล้าตัดสินใจ และมีระเบียบวินัยในการทำงานสูง ซึ่งสิ่งเหล่านี้ คือคุณสมบัติของผู้ประกอบการที่ประสบความสำเร็จ

สรุปสั้น ๆ กันอีกครั้งว่า ทำไมตลาดหุ้นอิสราเอลให้ผลตอบแทนได้ดีเป็นอันดับ 2 ของโลก แม้จะอยู่ในภาวะสงคราม ก็คือ

1. นักธุรกิจอิสราเอลรู้ความเสี่ยง และข้อจำกัดของประเทศตัวเองเป็นอย่างดี จึงมีเป้าหมายในการสร้างบริษัทข้ามชาติตั้งแต่แรก

2. อิสราเอลเป็นประเทศที่ส่งเสริมการสร้างนวัตกรรม ซึ่งนวัตกรรมเป็นสินค้าที่ขายได้ทั่วโลก

เรื่องราวของประเทศอิสราเอล เป็นเรื่องราวที่น่าสนใจ ที่น่าจะให้ข้อคิดกับเราได้ว่า ทุกประเทศย่อมมีข้อจำกัดของตัวเอง แต่ผลลัพธ์อาจจะอยู่ที่ว่า เราเลือกตอบสนองกับข้อจำกัดของตัวเองอย่างไร ?